Nằm giữa núi rừng Tây Bắc hùng vĩ, Lai Châu là quê hương của nhiều dân tộc thiểu số, trong đó dân tộc Thái là một trong những cộng đồng đông đảo và nổi bật. Người Thái chia thành hai nhánh chính: Thái Đen và Thái Trắng. Họ chọn những vùng đất trù phú bên các dòng sông, suối và thung lũng như sông Đà, suối Nậm Na để dựng nên cuộc sống yên bình và gắn bó với thiên nhiên. Những ngôi nhà sàn truyền thống của họ nằm ẩn mình dưới tán rừng xanh, là biểu tượng cho lối sống giản dị, chan hòa với đất trời. Gỗ, tre và nứa được tận dụng để xây dựng những ngôi nhà chắc chắn nhưng không kém phần thanh thoát, là không gian sinh hoạt, nghỉ ngơi và cũng là nơi lưu giữ bao giá trị văn hóa của gia đình và cộng đồng.

Đời sống của người Thái vẫn giữ được vẻ mộc mạc, đậm chất đồng quê. Người già trong nhà luôn là trụ cột tinh thần, có tiếng nói quyết định trong mọi việc lớn nhỏ. Công việc hàng ngày của họ chủ yếu gắn với nông nghiệp. Những thửa ruộng bậc thang mềm mại trải dài trên sườn núi là minh chứng cho sự cần cù và tài khéo léo của người Thái. Lúa, ngô và các loại hoa màu được trồng trọt cẩn thận, mang lại nguồn lương thực chính nuôi sống cả cộng đồng. Bên cạnh đó, nghề thủ công truyền thống như dệt vải và làm thổ cẩm cũng đóng vai trò không nhỏ trong đời sống kinh tế. Những tấm thổ cẩm được dệt nên bằng bàn tay tài hoa của người phụ nữ Thái không chỉ để phục vụ sinh hoạt mà còn mang giá trị nghệ thuật và văn hóa sâu sắc. Chiếc khăn Piêu, một biểu tượng của người phụ nữ Thái, với hoa văn tinh tế và rực rỡ sắc màu, được trao tặng như món quà thể hiện tình cảm và lòng quý trọng.

Cuộc sống của người Thái còn được tô điểm bởi những sắc màu văn hóa độc đáo. Âm nhạc và nghệ thuật biểu diễn là linh hồn trong đời sống tinh thần của họ. Những điệu Xòe duyên dáng, uyển chuyển được trình diễn trong các dịp lễ hội hay những đêm trăng sáng đã trở thành biểu tượng văn hóa khó phai. Người Thái quan niệm, điệu Xòe kết nối con người với nhau, giúp họ xua tan muộn phiền và gắn kết cộng đồng. Tiếng khèn, tính tẩu và các loại sáo ngân vang như một bản hòa ca của núi rừng, đưa con người hòa mình vào thiên nhiên và những giai điệu cổ truyền thiêng liêng.